Op het kruispunt tussen Oost en West, ten Zuiden van de Kaukasus, ten Oosten van de Zwarte Zee en ten Westen van de Kaspische Zee ligt een vergeten wijnland. Toch mag dit wijnland zich het oudste wijnland ter wereld noemen. De wijnbouw is er diep geworteld in de rijke geschiedenis en cultuur en is perfect verweven in hun feesttradities. Geen enkel ander land heeft zo’n traditie, Georgië werd dus ten onrechte vergeten. De honderden inheemse druivenrassen, de verschillende vruchtbare bodemsoorten en het ideale klimaat om wijndruiven te laten rijpen, zorgen namelijk voor perfecte omstandigheden om grootse wijnen te maken. Er worden moderne wijnen gemaakt waarin het beste van de Europese expertise en de Georgische wijntraditie samenkomen. Karaktervolle frisse wijnen en rode wijnen met een intense kleur, krachtig in geur en smaak. Nieuwe wijnen uit een oud wijnland.
De Georgische wijncultuur is een van de oudste ter wereld en stamt uit 7 tot 8 duizend jaar geleden. Het is bekend dat onze westerse ‘ Vitis Vinifera’-druivensoorten uit de Transkaukasus komen, het gebied tussen de Kaspische en Zwarte Zee en Klein Azië. Uit archeologische vondsten weten wij dat in dit deel van de wereld al heel vroeg wijn en bier werd gemaakt en dat men daarin handelde.
In tegenstelling tot de omringende landen is de wijnbouw in Georgië zeer actief gebleven. Meer dan 500 verschillende inheemse druivenrassen worden hier maar liefst geteeld, 400 druivenrassen worden er zelfs in aparte kwekerijen tegen uitroeiing beschermd. Voor commercieel haalbare wijnbouw zijn echter slechts zo’n dertigtal druivensoorten geschikt.
Traditioneel werden Georgische wijnen in grote kruiken van aardewerk onder de aarde bewaard totdat de wijn ‘klaar’was. Deze ‘kveris’ kruiken bestaan nog steeds. Voor de exportwijnen worden de kruiken echter vervangen door roestvrijstalen tanks en houten vaten. De wijntechnologie is er de afgelopen jaren enorm verbeterd en investeringen vanuit Rusland en het Westen groeien. Dit komt ten goede aan de kwaliteit van de wijngaarden, aan de druiven en uiteindelijk ook aan de wijnen.
Georgiërs leren snel en het land lijkt op de goede weg. Zo’n tiental wijnbedrijven komen in aanmerking voor export, vier daarvan zijn al zeer ervaren en de overige zes zijn dynamische nieuwkomers. Voorlopig verdient het voorkeur om zaken te doen met de ervaren bedrijven die betrouwbaarder zijn in hun logistiek en planning. Speerpunten van het exportbeleid zijn de rode wijnen van de Saperavi druif en de witte wijnen gemaakt van de Mtsvane en Rkatsiteli druivensoorten. In de afgelopen drie jaar is veel gedaan aan herbeplanting omdat er een groot tekort was aan blauwe druiven nadat Rusland er een anti-alcohol beleid had gevoerd onder Mikhail Gorbatsjov, maar ook omdat veel wijnboeren niet betaald werden voor hun geleverde druiven.
De nieuwe Georgische wijnwetgeving is, mede onder druk van Duitsland, officieel door de Europese Unie goedgekeurd en erkend. De controles binnen Georgië zijn versterkt en in het controlelaboratorium in Tbilisi (door Duitsland gefinancierd) worden bewaarmonsters achtergehouden. In Tsinandali vindt U een grote vinotheek waar oude wijnen bewaard en verkocht worden.
Georgië is gelegen tussen 41°07’-43°35’ noorderbreedte en 40°05’-46°44’ oosterlengte. Dit wordt beschouwd als één van de beste klimaatgordels voor wijnbouw. Zo is de hoofdstad Tbilisi gelegen op dezelfde breedtegraad als Madrid in Spanje. De bijzonderheden van het landschap bieden grote variatie in het klimaat: De bergen van de Kaukasus in het Noorden (welke 30% van het grondgebied innemen), de Zwarte Zee in het Westen en de Kaspische Zee in het Oosten. Daarom vind men hier de ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van wijnbouw en wijnmaken. Het klimaat varieert van subtropisch tot mild continentaal. Het vriest zelden in de winter, eens om de 20-25 jaar daalt de temperatuur tot –15°C.
Er zijn 5 belangrijke wijnbouwgebieden in Georgië: Kakheti, Kartli, Imereti, Racha-Lechkhumi en de subtropische zone die uit vier regio’s bestaat: Guria, Adjara, Samegrelo en Abchazië.
Kakheti
70% van alle druiven in Georgië is afkomstig uit deze regio. Het bevindt zich in het Zuid-Oosten van het land, in de laaglanden van Alazani en Yori, op de hellingen van de Kaukasus en de Gombori bergen. Het klimaat is hier mild en zeer goed geschikt om droge, natuurlijk zoete en half-zoete wijnen van hoge kwaliteit te maken.De jaarlijkse neerslag schommelt hier tussen 400-800 mm. Men kan Kakheti onderverdelen volgens klimaat en de geproduceerde wijntypes in 2 macrozones en ongeveer 25 microzones zoals: Napareuli, Kindzmarauli, Kvareli, Gurjaani, Mukuzani, Akasheni, Kardanakhi, Manavi en vele andere.
In deze regio worden de wijnen van het Kakhetiaanse type geproduceerd. Dit betekend dat het gistingsproces gebeurt met steeltjes, pitten en schillen. De wijn wordt 3-4 maanden in aardenwerken ceramische kruiken bewaard. Met als resultaat dat er wijnen geproduceerd worden rijk aan tannine en vitaminen, die geneeskrachtige eigenschappen hebben. Deze technologie heeft een eeuwenoude traditie en wordt ook vandaag nog toegepast. Er worden echter eveneens hoge kwaliteitswijnen volgens Europese stijl geproduceerd.
De bekendste en meest gebruikte witte druif is de Rkatsiteli. Dit druivenras is zeer productief en levert een oogst op van 8 tot 12 ton per hectare. Het suikergehalte is 19 tot 23 %, en de zuurtegraad 6 tot 8 %o. Het bereikt zijn optimale rijpheid in de tweede helft van september. Van deze Rkatsiteli worden zowel milde, lichte en harmonieuze wijnen gemaakt van het Europese type zoals Tsinandali en Gurjaani als wijnen van het Kakhetiaanse type zoals Tibaani. Dit druivenras is uiterst geschikt om een wijn van het Port- type te maken zoals Kardanakhi en van het Madeira-type zoals Anaga.
De bekendste en meest gebruikte rode druif is de Saperavi. In Kakheti is hij rijp vanaf de derde week van september. De druivelaar is groter dan gemiddeld en zeer productief. De oogst bedraagt 8 tot 10 ton per hectare. Het suikergehalte bereikt 20 tot 28% en 5 tot 7 % zuurtegraad. De wijnen die van de Saperavi druif gemaakt worden zijn gekend om hun intense donkere kleur en harmonieus gehalte van alcohol en zuur.
De bekendste hier geproduceerde wijnen zijn: Tsinandali, Gurjaani, Rkatsiteli, Tibaani, Manavis Mtsvane (witte wijnen), Saperavi, Kindzmarauli, Mukuzani, Napareuli, Akhasheni (rode wijnen), Kardanakhi (Port-type) en Anaga (Madeira-type).
Kartli
Kartli beslaat het grote gebied van de Mtkvari vallei met Gori en de Mukhrani laaglanden. De hier geproduceerde wijnen zijn meestal van het Europese type. Ook schuimwijnen worden in deze regio geproduceerd. Karakteristiek aan Kartli is het continentale klimaat. De zomers zijn droog en heet. Computergestuurde irrigatie van de wijngaarden is hier nodig en toegelaten omdat de jaarlijkse neerslag in dit gebied slechts 350 tot 500 mm is.
Plaatselijke witte druivenrassen zijn Kisi en Budeshuri. Het plaatselijke rode druivenras is Tavkveri (gebruikt voor rosé wijnen) en Atenuri is de plaatselijke schuimwijn.
West Georgië (Colchis)
De wijnbouw heeft zich in het westelijke deel van Georgië op een heel eigen manier ontwikkelt. De regio heeft de volgende karakteristieken: Een klimaat met hoge vochtigheid (1000 tot 2000 mm. per jaar), hete zomers, verschillend reliëf, verscheidenheid aan bodemstructuur en oriëntering en een beperkt aantal inheemse druivenrassen. De wijngaarden zijn zowel op de heuvels als op zeeniveau, langs de kusten van de Zwarte Zee gelegen. Zeer ongewoon is dat in West Georgië het groeiproces van de planten duurt tot eind november.
Imereti
Imereti bevindt zich ten Oosten van de gebieden aan de Zwarte Zee met de rivierbassins van de Rioni, Kvirilla en andere rivieren. Zoals in Kakheti gebruiken ze hier de traditionele manier van wijnmaken. Het belangrijkste verschil is dat hier 4 tot 5 % schillen wordt toegevoegd aan het sap tijdens het gistingsproces, gelijkaardig aan de methode gebruikt om de Italiaanse Governo te produceren. Het stabiliseringsproces duurt dan zes tot acht weken.
Plaatselijke druivenrassen zijn: Tsolikauri, Tsitska, Krakhuna, Dzelshavi (wit) en Shavkapito, Aladasturi en Otskhanuri sapere (rood).
De volgende wijnen zijn populeir van deze regio: Tsitska en Tsolikauri (witte wijn) en Otskhanuri Sapere (rood).
Racha-Lechkhumi
Racha-Lechkhumi is gelegen ten Noorden van Imereti, langs beide rivierbeddingen van de Tskhenistkali en de Rioni. Dit laagland is omgeven door heuvels. De wijngaarden zijn op 600 tot 800 m. boven de zeespiegel aangeplant en verschillen van de wijngaarden in andere zones van Georgië. De vele neerslag (1000 tot 1300 mm), de naar het Zuiden georienteerde ligging, de vruchtbare bodem en de variatie aan druivenrassen brengen druiven voort die volledig verschillen van andere regio’s. Ze bevatten een suikergehalte van 25 tot 30%, welke de mogelijkheid geeft om zowel rode en witte wijnen van hoge kwaliteit als natuurlijke zoete en halfzoete en droge rode tafelwijnen te produceren.
Subtropische Zone
De Georgische subtropische zone omvat: Adjara, Guria, Samegrelo en Abkhazië. Deze regio’s zijn gelegen aan de Zwarte Zee van 0 tot 500 m. boven de zeespiegel en hebben een hoge vochtigheidsgraad. In bepaalde van deze regio’s werden testboerderijen opgezet om de inheemse druivenrassen verder te kweken waarvan unieke wijnen gemaakt worden. Van zulke lokale druivenrassen als Chkhaveri wordt de schuimwijn en de halfzoete wijn geproduceerd in de regio’s Guria, Adjara en Abchazië. De rode Ojaleshi druiven worden geoogst in de hooglanden van Samegrelo en in de Salkhino-Tamakoni micro regio. De tafelwijn Ojaleshi, welke een intensieve kleur en een natuurlijk half zoete smaak heeft, wordt van deze druiven gemaakt. In Abchazië worden natuurlijke half zoete wijnen geproduceerd van de druivenrassen Avasirkhva, Kachichi en Chkhaveri (rosé). In Guria treft men de rode Jani druiven aan.
Naast de gewone herkomstbenaming zoals wij die in Europa kennen, bestaat in Georgië ook een traditionele benaming gebaseerd op de herkomst, de druivensoort, de vinificatiemethode en de verplichte rijping. Deze traditionele wijnen zijn de Napareuli (3 jaar minimale rijping), de Mukuzani (3 jaar minimale rijping) en de Tsinandali (2 jaar minimale rijping).
Georgië is een wijnland om in de gaten te houden. In ieder geval zijn Georgische wijnen het waard om ontdekt te worden en waarvan U zult opkijken: wijnen met een verhaal.
bron: Belra