Taal en Alfabet

 

Georgisch schriftHet Georgisch is de officiële taal van Georgië en wordt door ca. 70% van de inwoners gebruikt als eerste taal. Het is door linguïsten tot nu toe niet gelukt om een relatie te leggen tussen het Georgisch en welke andere taal of taalfamilie dan ook, zelfs niet binnen de Kaukasische talen. De Kaukasische talen zijn dan ook meer geografisch dan als taalkundig gegroepeerd.


De Georgische talen, die ook Kartveelse talen of Zuid-Kaukasiche talen genoemd worden, is een taalfamilie die wordt gevormd door het Georgisch, het Mingrelisch, het Laz en het Svan. Het Georgisch is de belangrijkste Kartveelse taal (ca. 3,5 miljoen sprekers), heeft een literaire traditie van bijna 15 eeuwen en is daarmee een van de oudste nog levende talen ter wereld. Het Mingrelisch wordt gesproken langs het centrale en zuidelijke kustgebied van de Zwarte Zee, voornamelijk in Samegrelo . Het Laz wordt voornamelijk gesproken in de gebieden die tegen Noordoost-Turkije aanliggen. Het Svan heeft geen alfabet en wordt voornamelijk gesproken door bergbewoners van Svaneti. Het Svan lijkt nog het meest op het oud-Kartveels.
Enkele regionale dialecten zijn het Imeruli (gesproken in Imereti), het Rachuli (Racha), het Guroeli (Goeria), het Kakhoeri (Kakhetië) en het Acharoeli (Adjarië). Enkele dialecten worden alleen in afgelegen bergregio's gesproken, waaronder het Psjavi, het Khevsoereti, het Toesheti en het Mtioeleti.
Er is geen linguïstische relatie met het Russisch hoewel deze taal door de meeste mensen gesproken en verstaan wordt, vooral door minderheidsgroeperingen die het Georgisch niet machtig zijn. Het Engels wordt als twee of derde taal voornamelijk door de jongere generatie gesproken en verstaan en dan alleen nog maar in Tbilisi en andere grote steden.
Hoe het Georgische schrift is ontstaan is nog niet duidelijk. Men vermoedt dat het Georgische schrift nauw verbonden is met het Foenisisch-Aramese schrift. Het Georgische alfabet heeft 33 letters en er is geen verschil tussen hoofdletters en kleine letters. Sinds het Georgisch een geschreven taal is heeft het al drie alfabetische systemen gehad. Wat nu gebruikt wordt is het Mchedroeli uit de 11e eeuw. Het tegenwoordig niet meer gebruikte Hoetsoerischrift (kerkelijk schrift) bevat 38 letters, zowel hoofdletters als kleine letters.

Georgische letter

Naam

Nederlands

An

a

Ban

b

Gan

g

Don

d

En

e

Vin

v

Zen

z

Tan

th

In

i

Kan

k

Las

l

Man

m

Nar

n

On

o

Par

P

Zhan

zj

Rae

r

San

s

Tas

t

Un

u

Phar

ph

Khan

k'

Ghan

gh

Qar

g'

Shin

sj

Chin

tsj

Can

ts

Djil

dz

Tsil

ts'

Char

tsj'

Khan

kh

Jhan

dzj

Hae

h